سیدعلی بدری؛ محمد رضا رضوانی؛ پروین خدادادی
چکیده
روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروههای پردرآمد شهری، اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاستها و برنامهها در برابر فراورده و برآیند آنها میشود و در نتیجه، آینده توسعه ...
بیشتر
روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروههای پردرآمد شهری، اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاستها و برنامهها در برابر فراورده و برآیند آنها میشود و در نتیجه، آینده توسعه کالبدی مناطق روستایی با چالشی جدی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی کشور انجام شده است. در این راستا، هم محتوای سیاستهای توسعه روستایی و هم فرآیند تدوین این سیاست ها و نقش عوامل مؤثر در آن مورد بررسی قرار می گیرند. دستیابی به شناخت در این پژوهش با استفاده از دو روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و نظریه داده بنیاد(گراندد تئوری) انجام شده است.نتایج نشان می دهد که چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی موجود توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی در ایران متشکل از عوامل سیاست‌گذاری، فرآیندهای سیاست‌گذاری و محتوای سیاستهاست. افزون بر این، عوامل مهمی نظیر نبود سیاستهای کلی نظام در توسعه روستایی، تمرکزگرایی و جایگاه حاشیهای جامعه روستایی در سطح ملی بر چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی نیز اثرگذار است. همچنین، فرآیندهای کنونی سیاست‌گذاری، چالش های متعددی دارند که دربرگیرنده سیاستهای بخشی و متمرکز و نیز عدم انسجام و هماهنگی دستگاه‌ها در تدوین برنامهها می‌باشند. تعدیل چالش‌های یادشده مستلزم اصلاح فرآیندها و نهادها به جای گسترش تشکیلات اداری، یکپارچگی سیاستهای توسعه کشاورزی و روستایی و در نهایت ایجاد و تقویت خوشه‌ها، منظومه‌ها و شبکه‌های روستایی است. تحلیل محتوای کیفی اسناد نشان داد که عوامل برنامه‌ریزی، بودجه‌ریزی و تدوین استراتژی ملی توسعه پایدار بیشترین نقش واثربخشی را در تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه روستایی داشته و بعد از آن، لزوم هماهنگی بخش‌ها و ارتباط سطوح مختلف ملی و محلی و نیز بعد اقتصادی، بعد زیربنایی – کالبدی قرار دارند.
مهدی چراغی؛ زهرا ملک جعفریان؛ جواد عباسی؛ سیدعلی بدری
دوره 2، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 50-59
چکیده
در فرآیند تغییر الگوی زندگی جوامع روستایی متأثر از گسترش شهرنشینی در دهههای اخیر و تغییر در نوع و دامنه روابط متقابل شهر و روستا در ایران، دورنمای عظیمی از تحولات وسیع در نحوه زندگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی روستاییان همراه با احساس نیاز به تأمین مفهوم سرزندگی در جوامع روستایی البته با ماهیتی متفاوت در مقایسه با یک سکونتگاه شهری، ...
بیشتر
در فرآیند تغییر الگوی زندگی جوامع روستایی متأثر از گسترش شهرنشینی در دهههای اخیر و تغییر در نوع و دامنه روابط متقابل شهر و روستا در ایران، دورنمای عظیمی از تحولات وسیع در نحوه زندگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی روستاییان همراه با احساس نیاز به تأمین مفهوم سرزندگی در جوامع روستایی البته با ماهیتی متفاوت در مقایسه با یک سکونتگاه شهری، در جریان است. از اینرو تحقیق حاضر به بررسی اثربخشی طرح هادی روستایی در آفرینش سکونتگاههای روستایی سرزنده مطابق با خواستهها و نیازهای واقعی ساکنان این جوامع پرداختهاست. این پژوهش، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق سه روستای دارای طرح هادی و سه روستای فاقد طرح هادی، واقع در دهستان غنی بیگلو در شهرستان زنجان را تشکیل میدهند. روش گرداوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و میدانی و روش تجزیهوتحلیل آنها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفتهاست. نتایج تحقیق نشان میدهد، اجرای طرح هادی به بهبود و ایجاد پیشرفت کمّی و کیفی مؤلفههای سرزندگی بهویژه وضعیت کالبدی روستاهای مورد مطالعه انجامیدهاست.
